Opium, dat oorspronkelijk van de opiumpapaver (plant) komt, wordt al duizenden jaren gebruikt voor zowel recreatieve als medicinale toepassingen. De sterkste vorm van opium is morfine - naar Morpheus genoemd, de Griekse god van dromen. Morfine is een heel sterke pijnstiller, maar is ook ontzettend verslavend.
In de 16e eeuw werd laudanum, opium dat bereid is in een alcoholische oplossing, als pijnstiller gebruikt.
In het begin van de 19e eeuw werd morfine eerst gemaakt van de pure vorm van opium. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog werd het op grote schaal als pijnstiller gebruikt en vele soldaten raakten er aan verslaafd.
Codeïne is een minder sterk middel dat ook van opium afkomt en tevens synthetisch vervaardigd kan worden. Het werd in 1830 in Frankrijk door Jean-Pierre Robiquet voor het eerst geïsoleerd, voor het vervangen van pure opium voor medische doeleinden. Het wordt voornamelijk gebruikt als een remedie voor hoest.
In het begin van de 19e eeuw groeide het gebruik van opium voor recreatiedoeleinden en in 1830 was de Britse afhankelijkheid van deze drug op een hoogtepunt. De Britten stuurde in 1839 oorlogsschepen naar de Chinese kust, als reactie op China's poging de opiumhandel af te sluiten; dit was het begin van de “De Eerste Opiumoorlog”.
In 1874 maakten chemici heroïne in een poging om een minder verslavend vorm van morfine te vervaardigen. Maar heroïne had een tweemaal zo sterke werking als morfine en heroïneverslaving werd al snel een groot probleem.
Het Amerikaanse Congres verbood opium in 1905 en het jaar erop passeerde ‘the Pure Food and Drug’ wet, die verplichtte om de inhoud van medicatie op de labels te plaatsen.
Methadon werd in 1937 voor het eerst synthetisch vervaardigd door de Duitse wetenschapper Bockmühl en Gustav Ehrhart voor het bedrijf IG Farben. Ze zochten naar pijnstillers die makkelijker te gebruiken waren tijdens operaties en een minder grote verslavingskans hadden dan morfine of heroïne.
Toch wordt methadon door velen als nog verslavender gezien dan heroïne.
Ondertussen bloeide de illegale opiumhandel op. In 1995 produceerde zuidoost Azië jaarlijks 2500 ton.
Met goedkeuring van de Amerikaanse Food and Drug Administration kwamen nieuwe pijnstillers op de markt: Vicodin in 1984, OxyContin in 1995 en in 1999 Percocet.
Dit zijn allemaal synthetische opiaten die de pijnstillers die het lichaam van nature heeft nabootsen.